Troya (Hititçe: Vilusa ya da Truvisa, Yunanca: Τροία, Troia veya Ίλιον, İlion, Latince: Troia veya Ilium) Homeros tarafından yazıldığı düşünülen iki manzum destandan biri; İlyada’da bahsi geçen Troya savaşının geçtiği antik kenttir. Antik İda Dağı’nın (Kaz Dağı) eteklerinde, Çanakkale il sınırları içinde yer alır.
Günümüzde Türkiye sınırları içinde olan Troya kentinin adı Fransızcanın etkisiyle bu dildeki Troie kelimesinin telaffuzu Türkçeye Truva olarak da geçmiş ve yaygınlaşmıştır. Anadolu’daki bir kentin isminin Fransızca’dan alınması arkeologlar ve resmi kurumlarca eleştirilmekte, “Troya” adı yaygınlaştırılmaya çalışılmaktadır.
Bugünkü Hisarlık mevkinde 1870’lerde Alman arkeolog Heinrich Schliemann tarafından keşfedilen antik şehrin kalıntılarında ondan daha sonra yapılan kazılar sonucunda, aynı yerde yedi kez -farklı dönemlerde- kent kurulduğu ve farklı dönemlere ait 33 katman olduğu saptanmıştır. Schliemann Troya’da bulduğu hazineyi önce Yunanistan’a kaçırmıştır. II. Dünya Savaşı’ndan önce Almanya’da olduğu bilinen hazine daha sonra kayıplara karışmış ve o daha sonra hazine hakkında bilgi alınamamıştır. Fakat kısa zaman önce Ruslar bu hazinenin kendilerinde olduğunu açıklamışlardır.
Troyalılar, Sardis kökenli Herakleid hanedanının yerine geçmiş ve Anadolu’yu 505 yıl kadar Lidya krallığı Candaules (MÖ 735-718)dönemine dek yönetmişlerdir. İonlar, Kimmerler, Frigyalılar, Miletliler onlardan sonra Anadolu’da yayılmış, ardından MÖ 546 yılında Pers istilası gelmiştir.