Ani Arkeolojik Alanı, Kars ilinin merkez ilçesi sınırları içinde, Türkiye ve Ermenistan sınırında yer alır. Erken Demir Çağından 16. yüzyıla kadar yerleşimin sürekli devam ettiği, Orta Çağ’ın şehircilik, mimarlık ve sanat açısından gelişiminin tüm zenginlik ve çeşitliliğinin bir arada görüldüğü çok kültürlü bir İpek Yolu yerleşimidir.
İçkale’de yerleşim 4. yy’da başlamış olup, kapalı kent modelinden açık kent modeline geçişin bölgedeki ilk örneğini ortaya koyması bakımından önemlidir. Yerleşim yerinin yoğun ticaret yolları üzerinde geçmesi, ilerleyen zamanlarda çok kültürlü bir ticari merkez olarak gelişmesine sebep olmuş, bu da kenti Ermeni, Gürcü, Bizans ve Selçuklu kültürlerinin buluşma noktası haline getirmiştir.
Bu çok kültürlü etkileşimin sonucunda ortaya çıkan mimari tasarım fikirleri, inşaat malzemeleri ve teknikleri ve dekorasyon ayrıntıları ise tüm Anadolu’ya ve Kafkasya’ya yayılmıştır. Ayrıca Ani’ye özgü bir mimari dilin oluşumuna neden olmuş ve sürekli büyüyen bir kentsel peyzaj içinde özgün mimari anıtlar üretilmiştir.
Bu özellikleriyle Ani Arkeolojik Alanı 2016 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kaydedilmiştir.